Kết thúc năm 2023, Dân số trung bình toàn huyện là 352.752 người; tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên là 11,58%, tỷ số giới tính khi sinh là 112,2 trẻ trai/100 trẻ gái; các chỉ tiêu công tác dân số đều hoàn thành kế hoạch Thành phố và Huyện giao. Tuy nhiên kết quả thực hiện các chỉ tiêu công tác dân số lại có sự chênh lệch giữa các xã, thị trấn trên địa bàn huyện, đặc biệt là tỷ lệ sinh con thứ 3 và tỷ số giới tính khi sinh. Năm 2023, những xã có tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên cao như: Hồng Phong: 19,12%, Mỹ Lương: 17,01%, Trần Phú: 17,97%, Thụy Hương 15,69%, Lam Điền 15,68%, Tiên Phương: 15,02 %.

Những xã có tỷ số giới tính khi sinh cao: Phú Nam An 145,8/100, Thượng Vực 143,2/100, Thanh Bình 141,0/100, Tiên Phương 139,3/100, Trần Phú 137,0/100, Hòa Chính 129,8/100, Tân Tiến 128,6/100, Chúc Sơn 120,4/100, Lam Điền 120,0/100.

03 tháng đầu năm 2024, một số xã, thị trấn tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên vẫn còn ở mức rất cao so với mặt bằng chung của toàn huyện như:  Lam Điền 34,38%; Hoàng Diệu: 15,38%, Hợp Đồng: 16,67%, Đại Yên: 27,27%, Trần Phú: 20,0%, Thanh Bình: 25,0%, Đông Phương Yên: 17,39%.

 Một số xã có tỷ số giới tính khi sinh cao như:  Đồng Phú 300 trẻ trai /100 trẻ gái;Tân Tiến 260/100, Hòa Chính 240/100, Tiên Phương 218,2/100, Quảng Bị 200/100, Hồng Phong 166,7/100 và Hoàng Văn Thụ 147,1/100.

Tỷ lệ sàng lọc sơ sinh, trước sinh; tỷ lệ tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn và tỷ lệ người cao tuổi khám sức khỏe định kỳ ở một số xã cũng đạt thấp.

Để hoàn thành các chỉ tiêu công tác dân số năm 2024 và những năm tiếp theo; giảm bớt sự chênh lệch giữa các xã, thị trấn; các xã, thị trấn xác định được nhiệm vụ trọng tâm, có những giải pháp phù hợp với từng địa bàn thôn, xóm, đặc biệt là từng đối tượng, trong những tháng đầu năm 2024, Ban chỉ đạo công tác Dân số và Phát triển của huyện đã chỉ đạo Trung tâm Y tế huyện Chương Mỹ phối hợp với các địa phương triển khai nhiều giải pháp. Trong đó có việc tổ chức triển khai tọa đàm tìm giải pháp hoàn thành các chỉ tiêu về công tác dân số tại tất cả 32 xã, thị trấn trong huyện.

Buổi tọa đàm tìm tìm giải pháp hoàn thành các chỉ tiêu về công tác dân số tại thị trấn Chúc Sơn.

Mục tiêu của hoạt động này nhằm tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, chính quyền xã, thị trấn và cơ sở về công tác Dân số - KHHGĐ; tăng cường trách nhiệm, sự vào cuộc và chỉ đạo của các thành viên Ban Dân số - KHHGĐ các xã; tập trung các giải pháp, biện pháp phù hợp tại các xã, thị trấn, các thôn làng và tổ dân phố nhằm hoàn thành chỉ tiêu giảm sinh, giảm sinh con thứ 3 trở lên và giảm mất cân bằng giới tính khi sinh, nâng cao chất lượng dân số.

Nội dung tọa đàm đã tập trung phân tích, đánh giá tình hình thực hiện chỉ tiêu công tác Dân số - KHHGĐ năm 2023 của các xã, thị trấn, giao chỉ tiêu kế hoạch Dân số - KHHGĐ năm 2024; triển khai các văn bản của Thành phố, văn bản của cấp uỷ, HĐND, UBND huyện đến các Chi bộ thôn gắn trách nhiệm của Bí thư chi bộ, Trưởng thôn về thực hiện các chỉ tiêu dân số - kế hoạch hóa gia đình; Công tác truyền thông tại cộng đồng; tư vấn vận động đối tượng và ký cam kết không sinh con thứ 3 trở lên nhằm thực hiện gia đình văn hoá; thôn, tổ dân phố văn hoá; Sự phối kết hợp các ban, ngành, đoàn thể ở địa phương tham gia tuyên truyền, vận động, thuyết phục nhân dân và đối t­ượng thực hiện chính sách dân số - kế hoạch hóa gia đình. Phân công nhiệm vụ và đánh giá kết quả đối với các thành viên Ban dân số - kế hoạch hóa gia đình xã, thị trấn trong công tác chỉ đạo đối với các thôn, tổ dân phố; Hoạt động của đội ngũ cán bộ chuyên trách, cộng tác viên dân số và những khó khăn cần tháo gỡ nhằm hoàn thành nhiệm vụ.

Qua tọa đàm, Trung tâm Y tế huyện và lãnh đạo các địa phương sẽ tổng hợp các ý kiến, đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thành các chỉ tiêu công tác dân số ở từng thôn, tổ dân phố của địa phương. Đề xuất các giải pháp phù hợp với đặc điểm, tình hình của từng xã, thị trấn.

 Sau hơn 01 tháng triển khai, đánh giá kết quả các buổi tọa đàm tại 32 xã, thị trấn, Trung tâm Y tế huyện cho biết: Đảng ủy; HĐND, UBND các xã, thị trấn đã quan tâm, lãnh đạo, chỉ đạo điều hành thực hiện các chỉ tiêu, hoạt động chương trình dân số và phát triển. Đa số Đảng ủy xã, thị trấn đã ban hành Nghị quyết chuyên đề về công tác dân số năm 2024. UBND 32/32 xã, thị trấn đã ban hành Quyết định giao chỉ tiêu về công tác dân số năm 2024 và các kế hoạch thực hiện và tổ chức hội nghị triển khai tới các thôn, tổ dân phố, các cộng tác viên dân số trong quý I/2024. Có sự phối hợp giữa ban Dân số và các ngành, đoàn thể trong thực hiện các chiến dịch truyền thông lồng ghép cung cấp dịch vụ KHHGĐ: Đội ngũ viên chức dân số, cộng tác viên dân số hoạt động nhiệt tình, trách nhiệm, chủ động tham mưu, phối hợp với các ban ngành, đoàn thể thực hiện công tác dân số. Ban Dân số các xã, thị trấn thực hiện duy trì tốt các hoạt động và chế dộ giao ban báo cáo.

Buổi tọa đàm tìm tìm giải pháp hoàn thành các chỉ tiêu về công tác dân số tại xã Hoàng Diệu.

Tuy nhiên qua các buổi tọa đàm cho thấy những hạn chế cần khắc phục như: Một số cấp ủy đảng, chính quyền, các ban, ngành đoàn thể chưa thực sự vào cuộc và chưa coi trọng công tác dân số, nhận thức chưa đầy đủ về công tác dân số trong tình hình mới. Một số Chi bộ thôn chưa đưa nội dung về dân số vào nghị quyết chi bộ để quán triệt và thực hiện. Đã có sự phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể tại địa bàn dân cư nhưng chưa đồng bộ, chưa được thường xuyên, liên tục. Các thành viên Ban chỉ đạo công tác dân số chưa phát huy vai trò trách nhiệm của mình đối với địa bàn mình phụ trách, chưa xây dựng kế hoạch phối hợp liên ngành về hoạt động công tác dân số.

Đội ngũ cộng tác viên tận tâm, có trách nhiệm nhưng, nhiệm vụ được giao ngày càng nhiều, chế độ thù lao thấp làm cho cộng tác viên dân số chán nản và có tư tưởng sao nhãng công việc dẫn đến việc đôi lúc phát hiện muộn hoặc không thường xuyên tiếp cận đối tượng. Tư tưởng một bộ phận người dân vẫn muốn phải có con trai; có gia đình tuy có cả con trai, con gái nhưng kinh tế khá giả muốn sinh thêm con và sinh con dự phòng, do đó một số trường hợp chủ động sinh con thứ 3 họ từ chối thậm chí không tạo điều kiện để cộng tác viên dân số được gặp gỡ, tiếp cận để tuyên truyền, vận động; hoạt động truyền thông, các hình thức tư vấn, vận động tiếp cận tới các đối tượng có nguy cơ sinh con thứ 3 trở lên, tuyên truyền về sàng lọc trước sinh sơ sinh và không lựa chọn giới tính thai nhi hiệu quả tại một số xã còn chưa cao.

Từ đó, thông qua tọa đàm, một số giải pháp đã được đề xuất như: Trung tâm Y tế tế huyện tiếp tục tham mưu cho Ban chỉ đạo công tác Dân số và phát triển của huyện triển khai thực hiện công tác dân số, chú trọng công tác thi đua khen thưởng đối với các thành viên BCĐ công tác dân số, đội ngũ viên chức dân số và các cộng tác viên dân số, đặc biệt biểu dương các địa bàn hoàn thành tốt các chỉ tiêu công tác dân số. Tổ chức tập huấn về kỹ năng nắm bắt đối tượng, rà soát đối tượng có nguy cơ cao, kỹ năng truyền thông tư vấn, vận động đối tượng cho đội ngũ cộng tác viên dân số. Kiểm tra các cơ sở siêu âm nhằm giảm thiểu tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh.

Định kỳ kiểm tra, giám sát các xã, thị trấn có tỷ lệ sinh con 3 trở lên; mất cân bằng giới tính khi sinh cao, đưa các giải pháp phù hợp với tình hình thực tế của từng xã, thị trấn nhằm hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch giao. Xây dựng kế hoạch phối hợp với các ngành tại huyện tổ chức tuyên truyền, phổ biến các văn bản, chính sách về dân số trong giai đoạn hiện nay.

Trung tâm Y tế huyện tổ chức tập huấn kỹ năng tuyên truyền, vận động công tác dân số cho đội ngũ CTV các xã, thị trấn.

Đối với các xã, thị trấn: Tiếp tục nâng cao trách nhiệm và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy, chính quyền trong việc quán triệt tư tưởng sâu sắc về tình hình nhiệm vụ công tác Dân số và phát triển trong giai đoạn mới. Ban Dân số tiếp tục tham mưu cho Đảng ủy, HĐND, UBND chỉ đạo các ban ngành đoàn thể triển khai đồng bộ các nội dung về công tác dân số nhằm hoàn thành chỉ tiêu kế hoạch giao. Duy trì họp Ban chỉ đạo công tác dân số 1 quý/lần nhằm đánh giá trách nhiệm của các thành viên ban chỉ đạo, báo cáo kết quả công tác dân số để kịp thời nhằm tháo gỡ những khó khăn vướng mắc và giải pháp khắc phục trong những quý tiếp theo; chủ động phối hợp với Bí thư chi bộ, Trưởng thôn, Trưởng ban công tác mặt trận các thôn, xóm, khu dân cư tổ chức rà soát tới từng hộ gia đình, từng đối tượng, phân nhóm đối tượng truyền thông cho phù hợp với nội dung tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức của người dân để thay đổi hành vi trong việc thực hiện các chính sách Dân số của Đảng, Nhà nước trong giai đoạn hiện nay. Đặc biệt cần tuyên truyền vận động các đối tượng là nam giới tham gia thực hiện kế hoạch hoá gia đình. Xây dựng kế hoạch phối hợp liên ngành với các ban, ngành, đoàn thể của địa phương tổ chức triển khai các văn bản, các chương trình, đề án về công tác dân số đến tất cả các ngành, đoàn thể nhằm tuyên truyền, vận động cán bộ hội viên và nhân dân thực hiện tốt chính sách dân số.

 Phối hợp với Hội LHPN, Đoàn Thanh niên: thành lập các câu lạc bộ chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên nhằm giúp đoàn viên, thanh niên được trang bị kiến thức, được tư vấn, hướng dẫn chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên; vận động không kết hôn sớm, không kết hôn cận huyết thống, không mang thai ở tuổi vị thành niên; tư vấn khám sức khỏe tiền hôn nhân và thực hiện khám sức khỏe trước khi kết hôn.

 Phối hợp với Hội Người cao tuổi: Tổ chức truyên truyền vận động người cao tuổi tham gia khám sức khỏe định kỳ, vận động người cao tuổi chủ động chăm sóc sức khỏe chính bản thân và chuẩn bị tốt kế hoạch cho tuổi già. Tuyên truyền nội dung về chính sách dân số cho hội viên người cao tuổi, tích cực vận động con cháu và những người xung quanh thực hiện tốt chính sách dân số như: sinh đẻ có kế hoạch, không lựa chọn giới tính thai nhi, sàng lọc trước sinh sơ sinh.

Nỗ lực thực hiện nghiêm túc, đồng bộ các giải pháp phù hợp trên sẽ giúp các xã, thị trấn hoàn thành tốt các chỉ tiêu, nhiệm vụ của công tác Dân số - KHHGĐ năm 2024, góp phần hoàn thành và vượt chỉ tiêu dân số năm 2024 của huyện do thành phố giao. Cụ thể toàn huyện giảm tỷ lệ sinh con thứ 3 trở lên 0,23% so với năm 2023; Tỷ lệ mất cân bằng giới tính khi sinh không vượt quá 112,0 trẻ trai/100 trẻ gái.

                                              Minh Thân