Một góc của thị trấn Xuân Mai nhìn từ trên cao

Thị trấn Xuân Mai nằm ở phía Tây Bắc của huyện Chương Mỹ, phía Nam giáp xã Thủy Xuân Tiên, phía bắc giáp huyện Quốc oai và phía tây giáp huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình. Thị trấn nằm trên điểm giao nhau giữa Quốc lộ 6 và đường Hồ Chí Minh. Đây là 2 tuyến đường quan trọng nối Chương Mỹ nói chung và thị trấn Xuân Mai nói riêng với các tỉnh phía Tây Bắc và nhiều tỉnh thành khác.

Thị trấn Xuân Mai có diện tích tự nhiên trên 960ha; có 09 tổ dân phố với 5.881 hộ, 23.021 người. Trên địa bàn có trên 30 cơ quan, đơn vị, trường học của Trung ương, thành phố và huyện đứng chân; 242 công ty, doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh, trên 1.000 hộ kinh doanh cá thể. Với những yếu tố về vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên đã và đang tạo cho thị trấn Xuân Mai những thuận lợi cơ bản trong phát triển kinh tế, xã hội. Trải qua 40 năm xây dựng và phát triển, thị trấn Xuân Mai anh hùng năm xưa - hôm nay đã từng bước vươn mình trở thành trung tâm kinh tế, thương mại dịch vụ của huyện Chương Mỹ và đang hướng tới là một trong 5 đô thị vệ tinh và là thành phố phía Tây của Thủ đô Hà Nội.

Thị trấn Xuân Mai đón nhận danh hiệu Anh hùng LLVT nhân dân dịp kỷ niệm 35 năm thành lập (27/3/1984 – 27/3/2019).

Thị trấn Xuân Mai đón nhận Huân chương Lao động hạng nhất năm 2021.

Ngược dòng lịch sử, trở về những năm 30 của thế kỷ trước, sự kiện lịch sử ngày 26/11/1938 chi bộ Đảng cộng sản đầu tiên của huyện được thành lập tại Yên Trường đã đánh dấu bước phát triển, tạo điều kiện thúc đẩy phong trào cách mạng tới các làng, xã trong huyện, trong đó có các làng Trí Thuỷ, Xuân Mai, Tiến Ân, Tiên Trượng. Từ trong phong trào cách mạng sôi động; một số quần chúng tích cực ở nơi đây đã được chi bộ Yên Trường, chi bộ Nam Hài -Tiến Tiên rèn luyện bồi dưỡng và được kết nạp vào Đảng.

Cuối năm 1948, các thôn Xuân Mai, Tiên Trượng, Bùi Xá, Tiến Ân, Trí Thuỷ và Gò Cáo hợp nhất lấy tên là xã Thuỷ Xuân Tiên. Ngày 18/12/1948, Chi bộ xã Thuỷ Xuân Tiên được chính thức thành lập, do đồng chí Nguyễn Ngọc Phái làm Bí thư Chi bộ. Dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo trực tiếp của Chi bộ, phong trào kháng chiến của xã Thuỷ Xuân Tiên lúc bấy giờ ngày một phát triển và giành nhiều chiến công oanh liệt, tổ chức Đảng ở nơi đây cũng phát triển cả về số lượng và chất lượng.

Ngày 27/3/1984, Thị trấn Xuân Mai được thành lập theo Quyết định số 53 của Hội đồng Bộ trưởng (nay là Chính phủ) trên cơ sở chia tách xã Thủy Xuân Tiên thành 2 đơn vị hành chính là: xã Thủy Xuân Tiên và thị trấn Xuân Mai. Thị trấn Xuân Mai khi được thành lập có 689 hộ, 3.300 nhân khẩu được chia làm 6 khu dân cư. Tháng 5/1984 thị trấn Xuân Mai đã tiến hành bầu cử đại biểu HĐND thị trấn khóa I và tại kỳ họp đầu tiên đã bầu đồng chí Nguyễn Như Hưởng làm Chủ tịch UBND thị trấn.

Ngày 18/6/1984, Đảng bộ thị trấn Xuân Mai được thành lập theo Quyết định số 37 của Huyện ủy Chương Mỹ với 68 Đảng viên, chia thành 6 chi bộ. Đồng chí Nguyễn Tất Thành được chỉ định giữ làm Bí thư Đảng ủy lâm thời, đồng chí Nguyễn Như Hưởng được chỉ định làm Phó Bí thư Đảng ủy lâm thời.

Nhìn lại quá trình lịch sử đấu tranh cách mạng, cán bộ và nhân dân thị trấn Xuân Mai luôn tự hào đã đóng góp nhiều sức người, sức của, góp phần quan trọng vào sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Với vị trí chiến lược quan trọng, Xuân Mai là nơi hoạt động bí mật của nhiều cán bộ Xứ ủy Bắc Kỳ, tỉnh Hà Đông…Cũng trong những ngày tháng chiến tranh ác liệt nhất, với quyết tâm đánh thắng giặc Mỹ, lực lượng dân quân thị trấn được sự phối hợp, giúp đỡ của các đơn vị bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương đã tổ chức xây dựng trận địa, tổ chức các trận đánh và giành nhiều chiến công. Trong đó, trận địa tại Đồi Dịnh, núi Quýt đã trở thành trận đánh đi vào lịch sử với chiến công xuất sắc bắn rơi máy bay của không lực Hoa Kỳ. Với chiến công oanh liệt ấy, lực lượng dân quân thị trấn đã được Chủ tịch nước Tôn Đức Thắng tặng Huân Chương Quân công hạng Ba.

Trong sự nghiệp đấu tranh vì độc lập tự do của Tổ quốc, thị trấn Xuân Mai có 70 liệt sỹ, 89 thương binh, 43 bệnh binh, 13 người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học, 03 người hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù đày, có 02 đồng chí được công nhận là cán bộ Lão thành cách mạng, 03 Bà mẹ được truy tặng danh hiệu vinh dự "Bà mẹ Việt Nam Anh hùng". Có 64 gia đình có công nuôi giấu cán bộ, được Chính phủ tặng Bằng khen; có 60 đồng chí được tặng Huân, Huy chương kháng chiến chống đế quốc Mỹ; 12 gia đình cơ sở kháng chiến được Chính phủ tặng Bằng khen. Với những thành tích đạt được của quân và dân thị trấn Xuân Mai trong cuộc kháng chiến, thị trấn Xuân Mai vinh dự được Đảng và Nhà nước trao tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân thời kỳ kháng chiến chống Mỹ cứu nước và nhiều phần thưởng cao quý khác.

Sau 40 năm thành lập thị trấn (1984 - 2024), dưới sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền; cán bộ, đảng viên, các doanh nghiệp và các tầng lớp Nhân dân trên địa bàn thị trấn đã nỗ lực, phấn đấu khắc phục, vượt qua nhiều khó khăn, thách thức, xây dựng thị trấn Xuân Mai phát triển, đạt được nhiều thành tựu quan trọng và toàn diện. Kinh tế của thị trấn phát triển nhanh, quy mô nền kinh tế được nâng lên, chuyển dịch cơ cấu kinh tế theo hướng tích cực; tiềm năng và lợi thế đã từng bước được khai thác, quản lý, sử dụng và phát huy hiệu quả; kết cấu hạ tầng được đầu tư, kinh tế - xã hội ngày càng phát triển, an ninh, chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn được giữ vững. Kinh tế của thị trấn Xuân Mai luôn duy trì mức độ tăng trưởng khá, cơ cấu kinh tế chuyển dịch tích cực và đúng hướng, tăng tỷ trọng giá trị ngành Công nghiệp, Tiểu thủ công nghiệp, Dịch vụ, Thương mại, giảm dần tỷ trọng cơ cấu kinh tế trong lĩnh vực Nông nghiệp. Thu ngân sách tăng trưởng mạnh mẽ, năm sau cao hơn năm trước. Hiện nay, trên địa bàn thị trấn có trên 1.000 hộ kinh doanh cá thể thương mại, dịch vụ, 242 công ty, doanh nghiệp. Các doanh nghiệp đóng góp tích cực vào phát triển kinh tế -xã hội của thị trấn, giải quyết việc làm, tăng thu nhập cho người dân trong và ngoài địa bàn.

Năm 2023, sau hơn 2 năm bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, thị trấn đã tập trung khôi phục phát triển kinh tế - xã hội. Thu ngân sách đạt trên 18 tỷ đồng, đạt trên 176,18% so với dự toán giao. Thu nhập bình quân đầu người đạt 75 triệu đồng/người/năm. Bên cạnh đó, thị trấn Xuân Mai còn quan tâm phát triển nông nghiệp theo hướng hiệu quả, bền vững, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng trọt và chăn nuôi, duy trì các mô hình trồng cây ăn quả có giá trị kinh tế cao. Đến nay, trên địa bàn có trên 35ha trồng cây bưởi Diễn và cho giá trị thu nhập đạt 81 triệu đồng/ha.

Một số hình ảnh trên các lĩnh vực của thị trấn Xuân Mai.

Song song với phát triển kinh tế, công tác văn hóa – xã hội của thị trấn có nhiều chuyển biến tích cực; phong trào văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao được đẩy mạnh. Năm 2023, Thị trấn có 93,7% số hộ gia đình đạt danh hiệu "Gia đình văn hóa", có 08/9 Tổ dân phố được công nhận danh hiệu “Tổ dân phố văn hóa”. Thị trấn được công nhận hoàn thành phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi, hoàn thành phổ cập giáo dục THCS, có 4/5 trường đạt chuẩn Quốc gia. Hoạt động khuyến học, khuyến tài được các tiểu khu, dòng họ và hội Khuyến học thị trấn quan tâm, thực hiện có nề nếp. Công tác bảo vệ và chăm sóc sức khỏe ban đầu cho Nhân dân được quan tâm đầu tư cả về cơ sở vật chất, trang thiết bị và nguồn nhân lực. Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" được triển khai rộng khắp và luôn nhận được sự đồng tình hưởng ứng của đông đảo quần chúng nhân dân, các hoạt động tín ngưỡng tôn giáo trên địa bàn được thực hiện đảm bảo duy trì và ngày càng phát triển. Tích cực triển khai phong trào thi đua “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, bình quân hàng năm vận động quỹ “Vì người nghèo” được trên 200 triệu, từ năm 2013 đến nay đã hỗ trợ 35 hộ nghèo, hộ cận nghèo xây dựng, sửa chữa nhà ở với kinh phí trên 824 triệu đồng,. Đến cuối năm 2023, trên địa bàn thị trấn không còn hộ nghèo, tỷ lệ hộ cận nghèo giảm còn 0,9%.

Công tác an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội được giữ vững, công tác quốc phòng, quân sự được đảm bảo. Hằng năm, thị trấn đều hoàn thành xuất sắc công tác tuyển chọn và gọi công dân nhập ngũ, công tác huấn luyện, tham gia các Hội thi, hội thao quốc phòng của huyện đều đạt thành tích cao. Ban CHQS thị trấn được tặng Danh hiệu "Đơn vị Quyết thắng". Lực lượng công an thị trấn thực hiện tốt công tác tuần tra, kiểm soát, kiềm chế các tai tệ nạn xã hội, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, tập trung thực hiện cấp căn cước công dân gắn chip, kích hoạt mã định danh điện tử cho công dân trên địa bàn theo Đề án 06 của Thủ tướng Chính phủ.

Công tác xây dựng, củng cố tổ chức cơ sở Đảng, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể được quan tâm chỉ đạo sát sao. Thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy thị trấn Xuân Mai và các chi bộ trực thuộc tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết, đổi mới phương thức lãnh đạo theo hướng dân chủ, toàn diện, đồng bộ; thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, quy tụ sự đoàn kết, thống nhất cao, tạo động lực và phát huy trí tuệ trong lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện các nhiệm vụ chính trị của địa phương. Đảng ủy đã chỉ đạo nghiên cứu, quán triệt các Nghị quyết Trung ương, Thành ủy theo quy định; tiếp tục triển khai thực hiện có hiệu quả 09 Chương trình công tác của Đảng bộ huyện, 07 Chương trình công tác của Đảng bộ thị trấn nhiệm kỳ 2020-2025; Nghị quyết số 15-NQ/TW ngày 05/5/2022 của Bộ Chính trị về “Phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”; Kế hoạch triển khai thực hiện các Chương trình hành động của Thành ủy, Huyện ủy về phát triển kinh tế, về chuyển đổi số…;Tập trung lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến Dự án “Cải tạo, nâng cấp Quốc lộ 6 đoạn Ba La – Xuân Mai”, Dự án “Tái định cư Đồng Chằm”; Đề án số 06 của Chính phủ về định danh điện tử đạt kết quả tốt; chủ động xây dựng Kế hoạch thực hiện Chỉ thị số 24-CT/TU, Chỉ thị số 39-CT/HU về “Tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị”.

Từ những ngày đầu thành lập với 68 đảng viên, sinh hoạt ở 6 chi bộ, đến tháng 2/2024 Đảng bộ thị trấn có 1.161 đảng viên, sinh hoạt ở 20 chi bộ trực thuộc. Có 543 lượt đảng viên được trao tặng Huy hiệu Đảng. Đảng bộ thị trấn nhiều năm liền được công nhận là Đảng bộ trong sạch, vững mạnh tiêu biểu và được Thành ủy Hà Nội tặng Cờ Thi đua xuất sắc; Huyện ủy Chương Mỹ tặng Giấy khen.

Hoạt động của chính quyền thị trấn Xuân Mai luôn có sự đổi mới. HĐND xây dựng, triển khai Chương trình công tác hàng năm và chương trình phối hợp giữa Thường trực HĐND – Lãnh đạo UBND – Thường trực Ủy ban MTTQ. Thực hiện nghiêm túc việc trực và tiếp công dân của Thường trực HĐND, đại biểu HĐND. Thực hiện tốt chức năng giám sát, hoạt động tiếp xúc cử tri và tổ chức tiếp công dân của đại biểu HĐND thị trấn được thực thiện đúng theo quy định.

Ủy ban nhân dân thị trấn định kỳ kiểm điểm, đánh giá công tác lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành của tập thể UBND; Chỉ đạo các ngành khối nội chính đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tội phạm và các hành vi vi phạm pháp luật, giữ vững kỷ cương, kỷ luật hành chính; tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật tại địa phương. Chỉ đạo thực hiện Luật Thực hiện dân chủ ở cơ sở, phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Tăng cường quản lý nhà nước trên các lĩnh vực phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, an ninh – quốc phòng; tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính trong thực thi công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức. Thực hiện tốt phong trào thi đua “Đẩy mạnh cải cách hành chính”, thị trấn liên tục 05 năm liền xếp thứ 1 chỉ số CCHC khối xã, thị trấn trên địa bàn huyên Chương Mỹ. Triển khai có hiệu quả nhiệm vụ chuyển đổi số, xây dựng mô hình chợ 4.0; chi trả trợ cấp không dùng tiền mặt cho các đối tượng hưởng chính sách an sinh xã hội, khuyến khích người dân sử dụng hình thức thanh toán không dùng tiền mặt.

 Năm 2023, thị trấn Xuân Mai hoàn thành và hoàn thành vượt mức các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội HĐND huyện giao. Đặc biệt, UBND thị trấn đã chủ động, tích cực phối hợp triển khai thực hiện đảm bảo các nội dung liên quan đến Dự án cải tạo nâng cấp đường quốc lộ 6 đoạn Ba La – Xuân Mai và Dự án tái định cư Đồng Chằm.

MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thị trấn tích cực tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, đoàn viên và nhân dân thực hiện tốt chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và các nhiệm vụ chính trị của thị trấn; tổ chức các hoạt động từ thiện, nhân đạo, thăm hỏi, tặng quà các đoàn viên, hội viên có hoàn cảnh khó khăn. Phát động và triển khai nhiều phong trào thi đua trong đoàn viên, hội viên, các tầng lớp nhân dân, huy động được sức mạnh của khối đại đoàn kết, góp phần cùng Đảng bộ, chính quyền hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ chính trị. Trong nhiều năm, Uỷ ban MTTQ và các tổ chức chính trị - xã hội thị trấn được huyện đánh giá hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Với những kết quả đạt được trong chặng đường 40 năm xây dựng và trưởng thành, nhân dân và cán bộ thị trấn Xuân Mai đã được Đảng, nhà nước, các cấp chính quyền tặng nhiều phần thưởng cao quý. Từ năm 2006 đến nay UBND thị trấn hàng năm liên tục được công nhận hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ. Đối với việc khen thưởng thành tích công tác năm, thị trấn Xuân Mai có 03 lần được tặng Cờ thi đua của Chính phủ; 12 lần được tặng Cờ thi đua của thành phố, 3 lần được tặng Bằng khen, danh hiệu “Tập thể lao động xuất sắc” của Thành phố, Nhân dân và cán bộ thị trấn được tặng Huân chương Lao động hạng Nhất, Nhì, Ba. Nhân dân, cán bộ và lực lượng vũ trang thị trấn được tặng danh hiệu “Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân”. Đảng bộ thị trấn liên tục hàng năm được Huyện ủy Chương Mỹ công nhận “Đảng bộ trong sạch, vững mạnh, tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ; 02 lần được Thành ủy Hà Nội tặng cờ Đảng bộ đạt trong sạch vững mạnh tiêu biểu.

Tự hào với chặng đường 40 năm xây dựng và phát triển, với sự đoàn kết, nỗ lực phấn đấu không ngừng nghỉ, Đảng bộ, chính quyền và nhân dân thị trấn Xuân Mai đang tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước, tập trung phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, thực hiện tốt công tác quốc phòng, quân sự địa phương. Cùng với đó, thị trấn tiếp tục quan tâm đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng theo hướng đồng bộ, hiện đại; đẩy mạnh cải cách hành chính, chuyển đổi số; tiếp tục quan tâm thực hiện tốt công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị vững mạnh phấn đầu hoàn thành mục tiêu trở thành đô thị văn minh, đô thị vệ tinh, thành phố phía Tây của thủ đô Hà Nội trong thời gian tới.

Kim Thoa – Hoàng Tình