Chia sẻ với chúng tôi, đồng chí Hà Đức Quang – Phó Chủ tịch UBND xã Phụng Châu cho biết: hiện nay ở thôn Phượng Nghĩa có khoảng 70 hộ dân vẫn duy trì nghề truyền thống. Đây là một nghề giúp cải thiện đời sống của gia đình, giúp các gia đình có thêm thu nhập.

Cũng trong dịp này được lãnh đạo xã Phụng Châu giới thiệu, chúng tôi đến với Hợp tác xã nem Phượng Phương Bắc, do anh Nguyễn Kim Hoàn làm chủ nhiệm. Trò chuyện với anh Hoàn chúng tôi được biết thêm: Nghề làm nem thính ở thôn Phượng Nghĩa có truyền thống từ rất lâu đời, tuy nhiên để làm ra một sản phẩm ngon, chất lượng thì không phải cơ sở nào cũng làm được, đòi hỏi người làm nghề phải có niềm đam mê, đặc biệt đạo đức nghề nghiệp luôn được đặt lên hàng đầu.

“Nem Phượng” có nguyên liệu và gia vị đơn giản nhưng để là người biết thưởng thức và sành ăn người ta có thể dễ dàng nhận ra Nem Phượng” chính gốc gia truyền của làng Phượng làm rất khác biệt so với những nơi khác.

Một số hình ảnh sản xuất nem tại HTX Nem Phượng Phương Bắc, thôn Phượng Nghãi xã Phụng Châu.

Nguyên liệu làm nem Phượng gồm: Thịt nạc thăn, bì lợn, gạo tẻ, gạo nếp, lá sung…nguyên liệu tuy đơn giản nhưng quá trình tuyển lựa, chế biến cầu kì thì mới có món Nem Phượng ngon được. Thịt mua về được sơ chế rửa sạch, ráo nước, thịt thái theo thớ, cắt thành từng miếng nhỏ, nhúng qua nước sôi cho chín tái, lọc thịt nạc riêng, thịt mỡ riêng rồi xắt nhỏ như con trì, trộn với gia vị muối mắm, bột ngọt cho vừa đủ đậm đà. Công đoạn quyết định tới chất lượng Nem là thính gạo. Thính Nem làm bằng gạo tẻ hoặc gạo nếp, thơm phức. Gạo được đãi sạch, ngâm với nước ấm cho mềm, tiếp đến là mang gạo vào rang cho đến khi hạt gạo có màu vàng đều như cánh gián thì được. Khâu tiếp theo là lọc bì, đòi hỏi phải làm sạch lông, luộc cho chín, chọn miếng bì trắng cho giòn và đẹp mắt, bì phải được lọc mỏng, thái sợi nhỏ. Cuối cùng, thịt nạc trộn thính gạo lần đầu sẽ được trộn cùng với bì lợn thái chỉ và thêm chút lá chanh sợi nhỏ li ti cho dậy mùi quyến rũ. Trộn thêm ít thính đặc biệt làm từ đậu tương theo tỷ lệ nhất định để màu đẹp, có màu đậm hơn thính gạo sẽ tạo hương vị thơm độc đáo, khi ăn không bị ngấy. Việc lựa chọn lá sung cũng phải khéo, lá sung thứ lá ăn kèm không thể thiếu cũng được lựa chọn khá cầu kì, nếu lá nhỏ quá sẽ khó bọc được nem, lá sung già thì dai và chát. Lá sung ngon nhất là loại bánh tẻ, to gần bằng bàn tay, nếu điểm thêm những đốm sùi thì ăn càng bùi.

Hiện nay ở thôn Phượng Nghĩa, các hộ gia đình chủ yếu làm theo mô hình nhỏ lẻ và làm bằng tay, khách hàng chủ yếu là tự tìm đến để mua. Để nâng cao năng lực, sức cạnh tranh cho sản phẩm nem thính truyền thống làng Phượng, anh Hoàn đã phát triển thị trường như: Tham gia nhiều hội chợ xúc tiến thương mại, trực tiếp đi tiếp thị đến đưa sản phẩm đến tận tay người tiêu dùng, thành lập công ty, đăng ký bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa, đăng ký vệ sinh an toàn thực phẩm, truyền dạy nghề cho lao động nông thôn. Ứng dụng công nghệ, ứng dụng khoa học kỹ thuật nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm làng nghề truyền thống như đầu tư máy hút chân không, máy đùn, máy trộn, máy đóng gói. Ngoài ra anh còn mua thêm 1ha đất để trồng cây sung, ổn định nguồn cung lấy lá, đảm bảo cung cấp lá sung cho khoảng 3.000 quả nem 1 ngày. Thương hiệu Nem Phượng – Phương Bắc ngày càng có vị thế trên thị trường, được khách hàng trong Nam ngoài Bắc tin dùng.

Giấy chứng nhận sản phẩm nem Phượng Phương Bắc.

Đặc biệt, năm 2023 sản phẩm nem Phượng Phương Bắc đã được UBND huyện Chương Mỹ cấp giấy chứng nhận sản phẩm OCOP đạt 3 sao. Cũng trong năm 2023 Hợp tác xã Nem Phượng Phương Bắc được công nhận là thành viên liên minh HTX thành phố Hà Nội. Năm 2024, sản phẩm nem của HTX Nem Phượng Phương Bắc đạt danh hiệu top 10 tinh hoa ẩm thực Việt.

Hiện nay Nem Phượng – Phương Bắc đã cung cấp cho những nhà hàng có uy tín như nhà khách Quốc hội, nhà khách Chính phủ, các nhà hàng ở các tỉnh thành… và được khách hàng luôn tin dùng, lựa chọn. Ngoài ra, anh Hoàn còn quan tâm tới đời sống vật chất, tinh thần của anh em trong công ty, đặc biệt là các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Cơ sở sản xuất Nem Phượng của anh Hoàn đã tạo công ăn việc làm ổn định với mức thu nhập từ 7 -15  triệu đồng 1 người/1 tháng, cho gần 20 lao động là người địa phương”.

Những người làm nem gia truyền chia sẻ rằng: Muốn làm ra được 1 quả Nem ngon đầu tiên là cái tâm làm nghề. Từ trình độ, đảm bảo từng quy trình, từng công đoạn nhỏ nhất, kinh nghiệm gia giảm vừa ăn. Cùng trong 1 làng, 1 huyện và làm ra cùng 1 món ăn nhưng không phải nhà nào làm cũng ngon. Mỗi cơ sở đều có bí quyết của riêng mình.

Món nem Phượng thường được dùng hàng ngày của mỗi người dân, mỗi gia đình, sử dụng trong đám cưới, tiệc, hoặc bữa cơm gia đình. Dù bất cứ hoàn cảnh nào, món nem cũng mang đến hương vị đậm đà, cảm giác ngon miệng cho người ăn. Ở khắp mọi miền trên tổ quốc có rất nhiều những món ăn có hương vị khác nhau. Do vậy, các gia đình làm nem gia truyền ở thôn Phượng Nghĩa xã Phụng Châu đã và đang ngày càng nâng cao chất lượng để giữ gìn nghề tổ tiên và truyền dạy nghề cho thế hệ trẻ./.

Thu Hiền