Thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày 18/02/1998 của Bộ Chính trị (khóa VIII) về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở, những năm qua, việc phát huy quyền làm chủ của nhân dân tại các xã, thị trấn trên địa bàn huyện Chương Mỹ đã có nhiều chuyển biến rõ nét. Tinh thần “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra” từng bước được cụ thể hóa trong đời sống chính trị – xã hội ở cơ sở, góp phần tạo nên không khí dân chủ, công khai, minh bạch trong hoạt động của chính quyền, đồng thời nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước. Từ việc xây dựng quy chế, ban hành quy ước, đến tổ chức đối thoại, tiếp dân và giải quyết các kiến nghị, thắc mắc của nhân dân – tất cả đều thể hiện quyết tâm chính trị trong việc đưa dân chủ đi vào thực chất, gắn với sự phát triển bền vững của địa phương.

Để thực hiện 11 nội dung công khai để nhân dân biết, những năm qua các xã, thị trấn trong huyện đã thực hiện bằng nhiều hình thức phong phú, đa dạng như: thông qua hệ thống truyền thanh, họp đại diện hộ dân ở các cụm dân cư, thôn, xóm, họp các đoàn thể, niêm yết văn bản tại trụ sở, nhà văn hóa và thông qua việc tuyên truyền để nhân dân biết các chủ trương chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, chủ trương xây dựng nông thôn mới, thuê sử dụng đất, chính sách đối với người có công, nghĩa vụ đóng góp công ích; Nghị quyết về phát triển kinh tế - xã hội, an ninh quốc phòng; dự toán và quyết toán thu chi ngân sách, vay vốn giải quyết việc làm, giảm nghèo bền vững.

Thực hiện những nội dung nhân dân bàn và quyết định, cấp uỷ Đảng, chính quyền xã, thị trấn đã chú trọng thực hiện những nội dung nhân dân bàn và quyết định, nhất là những việc liên quan trực tiếp đến quyền lợi, đời sống của nhân dân như: Chủ trương và mức đóng góp để xây dựng cơ sở hạ tầng và các công trình công cộng, xây dựng hương ước, quy ước.

Tổ dân vận là lực lượng nòng cốt tuyên truyền vận động thực hiện hiệu quả phong trào thi đua "Dân vận khéo".

Thực hiện 5 việc nhân dân tham gia ý kiến để HĐND, UBND xã quyết định, thông qua việc tiếp xúc cử tri của các đại biểu HĐND, việc thực hiện Quyết định 217-QĐ/TW, Quyết định 218-QĐ/TW của Bộ Chính trị, Quyết định 6525-QĐ/TU của Thành ủy Hà Nội nhân dân trực tiếp góp ý kiến vào các dự thảo và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội; kế hoạch sử dụng đất đai, quy hoạch dân cư, phương án chuyển đổi cơ cấu kinh tế, phát triển ngành nghề, dự án huy động sử dụng các khoản do dân đóng góp...

Thực hiện các nội dung nhân dân giám sát kiểm tra, những năm qua, hoạt động của Ban Thanh tra Nhân dân và Ban Giám sát đầu tư của cộng đồng ở xã, thị trấn được quan tâm hướng dẫn, chỉ đạo và tạo điều kiện hoạt động hiệu quả. Trong đó, Ban Thanh tra nhân dân đã giám sát 2.011 vụ việc, phát hiện 226 vụ việc vi phạm và đã được chính quyền giải quyết. Ban giám sát đầu tư cộng đồng đã giám sát 1.239 công trình, dự án, từ đó đã phát hiện 62 vụ vi phạm, kịp thời kiến nghị giải quyết và trực tiếp nhắc nhở, triển khai khắc phục. Từ đó, đã phát huy được dân chủ cơ sở, góp phần phòng ngừa và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật của tổ chức, cá nhân; khắc phục những yếu kém trong lãnh đạo, quản lý ở cơ sở.

Những năm qua, công tác hòa giải ở cơ sở được chú trọng đẩy mạnh Toàn huyện hiện có 1.426 hòa giải viên cấp cơ sở, những năm qua, đã hòa giải 1.242 vụ việc, trong đó hòa giải thành 1.157 vụ việc đạt 93,15%. Từ đó đã góp phần giải quyết những mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư, hạn chế khiếu kiện vượt cấp góp phần đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương.

Công tác cải cách hành chính được quan tâm, đặc biệt là cải cách thủ tục hành chính, tiếp tục chỉ đạo thực hiện sử dụng phần mềm dùng chung 3 cấp trong việc giải quyết thủ tục hành chính, phần mêm quản lý văn bản và điều hành tác nghiệp trong thực hiện công vụ. Công tác tiếp dân, giải quyết đơn thư khiếu nại tố cáo của công dân được quan tâm thực hiện, vào ngày thứ tư hàng tuần từ huyện đến các xã, thị trấn đều phân công một đồng chí lãnh đạo UBND tiếp công dân.

Hằng năm các xã, thị trấn đều xây dựng kế hoạch tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại trực tiếp giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trên địa bàn. Từ năm 2017 đến nay, cấp huyện đã tổ chức 9 Hội nghị với 2.266 đại biểu tham dự; có 289 lượt ý kiến, kiến nghị, trong đó toàn bộ 289 lượt ý kiến được trả lời trực tiếp. Các xã, thị trấn đã tổ chức 324 hội nghị với 31.141 đại biểu tham dự; tại các hội nghị đã có 3.226 lượt ý kiến, kiến nghị, trong đó có 3.088 lượt ý kiến được trả lời trực tiếp, 138 lượt ý kiến được tiếp thu trả lời sau bằng văn bản. Các nội trả lời đã được đa số nhân dân đồng tình, đánh giá cao.

Thực hiện Đề án số 32-ĐA/HU, ngày 08/5/2019 về sắp xếp, bố trí kiêm nhiệm các chức danh người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã và ở thôn, tổ dân phố huyện Chương Mỹ đã đạt kết quả tích cực. Trước khi có đề án toàn huyện có 216 thôn, tổ dân phố, sau khi thực hiện Đề án còn 206 thôn, tổ dân phố. Trước khi thực hiện Đề án toàn huyện bố trí 605 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; đến nay còn 224 người (giảm 381 người). Kết quả thực hiện ở thôn, tổ dân phố: Trước khi thực hiện Đề án tổng số người hoạt động không chuỵên trách ở thôn, tổ dân phố: 612 người; đến nay chỉ còn 420 người (giảm 192 người).

Huyện Chương Mỹ cũng đã tổ chức tập huấn, triển khai, hướng dẫn thực hiện Nghị định 61/2023/NĐ- CP ngày 16/8/2023 của Chính phủ về xây dựng và thực hiện hương ước, quy ước của cộng đồng dân cư có 282 đại biểu tham gia. Nội dung hương ước, quy ước quy định rõ những việc “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”; trách nhiệm, nghĩa vụ của từng cá nhân, gia đình trong thực hiện các tiêu chí xây dựng gia đình văn hóa, làng văn hóa. Hướng dẫn các thôn, tô dân phố tiến hành rà soát, sửa đổi, bổ sung hương ước, quy ước phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương. Chế độ chính sách đối với người có công, người nghèo được triển khai thực hiện tốt; công tác hỗ trợ người dân gặp khó khăn do bị ảnh hưởng của đại dịch Covid-19 được thực hiện kịp thời, có hiệu quả.

Hoạt động của Tổ Dân vận thôn, tổ dân phố cũng đã được quan tâm và thực hiện hiệu quả. Năm 2012, 217/217 thôn, xóm, khu dân cư thuộc 32 xã, thị trấn trên địa bàn huyện đã thành lập được Tổ Dân vận đạt 100%. Mỗi tổ dân vận đều có từ 9 đến 13 thành viên, do đồng chí Bí thư chi bộ thôn, tổ dân phố làm Tổ trưởng. Đến nay, toàn huyện còn 206 thôn, xóm, khu dân cư/30 xã, thị trấn, 100% thôn, tổ dân phố đều duy trì hoạt động hiệu quả của Tổ dân vận. Các tổ đều xây dựng quy chế hoạt động, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên; đã lựa chọn những việc mới, việc khó để tham mưu cho cấp ủy tập trung chỉ đạo, triển khai thực hiện, tạo sự thống nhất về chủ trương, khơi dậy trách nhiệm và sự đồng thuận trong nhân dân, nhất là trong xây dựng nông thôn mới, dồn điền đổi thửa. Tổ Dân vận đã phát huy vai trò sâu sát, gần gũi với nhân dân, nắm bắt kịp thời tâm tư, nguyện vọng của nhân dân, phối hợp với chính quyền tổ chức đối thoại trực tiếp với dân và lấy ý kiến của nhân dân trước khi quyết định các chủ trương của địa phương. Kết quả hoạt động của Tổ Dân vận đáp ứng yêu cầu tăng cường và đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng đối với công tác dân vận, gắn kết hơn mối quan hệ giữa cấp ủy, chính quyền với nhân dân.

Có thể khẳng định, việc triển khai thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW của Bộ Chính trị về xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ ở cơ sở đã và đang phát huy hiệu quả rõ rệt trên địa bàn huyện Chương Mỹ. Dân chủ được mở rộng, quyền làm chủ của nhân dân được đảm bảo, góp phần quan trọng vào việc củng cố niềm tin của nhân dân đối với cấp ủy, chính quyền địa phương. Đó cũng là nền tảng để tạo dựng sự đồng thuận xã hội, huy động được sức mạnh tập thể trong phát triển kinh tế – xã hội, giữ vững quốc phòng – an ninh và xây dựng hệ thống chính trị ngày càng vững mạnh. Phát huy những kết quả đạt được, cấp ủy, chính quyền các cấp trên địa bàn huyện Chương Mỹ sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác dân vận, lắng nghe và giải quyết kịp thời những kiến nghị, nguyện vọng chính đáng của nhân dân, đưa dân chủ thực sự trở thành động lực cho sự phát triển toàn diện và bền vững của địa phương./.

Hoàng Tình