Theo định hướng tại Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô đến năm 2030 và tầm nhìn 2050, Thủ đô Hà Nội có 5 đô thị vệ tinh gồm Hòa Lạc, Sơn Tây, Xuân Mai, Phú Xuyên và Sóc Sơn. Trong tổng số 31 quy hoạch phân khu thuộc 5 đô thị vệ tinh được tổ chức lập quy hoạch, hiện Hà Nội mới hoàn thành được 6 quy hoạch phân khu tại hai đô thị vệ tinh Phú Xuyên và đô thị vệ tinh Xuân Mai. Quy hoạch phân khu đô thị vệ tinh Sơn Tây và Sóc Sơn vẫn đang được nghiên cứu. Các đô thị vệ tinh được định hướng phát triển hoàn chỉnh, đồng bộ từ hạ tầng kỹ thuật đến hạ tầng xã hội, giảm tải nhiều chức năng cho đô thị trung tâm.

Sơ đồ quy hoạch sử dụng đất ba phân khu đô thị Xuân Mai.

Ngày 31/3, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội phối hợp với UBND huyện Chương Mỹ tổ chức hội nghị công bố đồ án Quy hoạch phân khu đô thị Xuân Mai khu 1, khu 2, khu 3 thuộc địa điểm thị trấn Xuân Mai và các xã: Thủy Xuân Tiên, Tân Tiến, Nam Phương Tiến và Hoàng Văn Thụ.

Đại diện Sở Quy hoạch - Kiến trúc Hà Nội, Viện Quy hoạch xây dựng Hà Nội, UBND huyện Chương Mỹ ký bàn giao đồ án Quy hoạch phân khu đô thị Xuân Mai (Ảnh Vũ Lê)

Phân khu đô thị Xuân Mai (khu 1) có quy mô diện tích nghiên cứu gần 890 ha, dân số đến năm 2030 khoảng 74.300, trong đó số dân đô thị hơn 58.000.

Khu 1 có vai trò là trung tâm chính của một cực phát triển trong đô thị vệ tinh Xuân Mai, hình thành trên cơ sở thị trấn Xuân Mai hiện nay với các khu chức năng đô thị như đất ở, đất công trình công cộng, trường học, cây xanh, đất trung tâm nghiên cứu đào tạo (trường đại học cao đẳng hiện có), đất an ninh quốc phòng, cây xanh đô thị.

Định hướng này nhằm nâng cấp, cải tạo và mở rộng trung tâm thị trấn Xuân Mai hiện hữu, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị. Các trung tâm thương mại sẽ phát triển theo mô hình TOD (đô thị gắn với giao thông công cộng) tại các tuyến giao cắt giữa quốc lộ 6 với trục trung tâm.

Hai tuyến đường sắt đô thị được quy hoạch kết nối với khu vực này gồm tuyến Hà Đông - Xuân Mai kéo dài từ tuyến số 2A (Cát Linh - Hà Đông) ga Yên Nghĩa đến hết đô thị vệ tinh Xuân Mai và tuyến Sơn Tây - Hòa Lạc - Xuân Mai.

Khu 2 đô thị Xuân Mai: thuộc địa giới hành chính thị trấn Xuân Mai và các xã Tân Tiến, Thủy Xuân Tiên, huyện Chương Mỹ có diện tích nghiên cứu khoảng 820 ha, dân số đến 2030 khoảng 34.600. Phân khu được hình thành trên cơ sở cảnh quan sông Bùi và các kênh, rạch thoát nước, ao hồ tự nhiên cùng các làng xóm hiện hữu, bổ sung công trình công cộng, trường học, cây xanh.

Ý tưởng chính của quy hoạch khu 2 là bảo vệ cảnh quan làng xóm hiện có, xây dựng đồng bộ hệ thống giao thông, hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật, đảm bảo nhu cầu phục vụ đô thị. Khu 2 sẽ phát triển các khu công viên cây xanh, sinh thái, nghỉ dưỡng trên cơ sở hành lang xanh sông Bùi, các tuyến mương, kênh rạch và mặt nước hiện có, đảm bảo hành lang thoát lũ và tạo không gian xanh cho toàn đô thị.

Khu 3 đô thị Xuân Mai: thuộc địa giới các xã Thủy Xuân Tiên, Tân Tiến, Nam Phương Tiến và Hoàng Văn Thụ có diện tích nghiên cứu hơn 1.740 ha, quy mô dân số đến 2030 gần 148.000 (gồm cả hơn 67.000 học viên, sinh viên lưu trú).

Phân khu được hình thành trên cơ sở phát triển khu đô thị đại học - công nghiệp - dịch vụ, tạo thành trung tâm đô thị mới của đô thị vệ tinh Xuân Mai. Cụm trường đào tạo ở phía Đông Bắc và Tây Nam; cụm công nghiệp và các khu nhà ở mới hiện đại sẽ hỗ trợ hạ tầng xã hội cho khu vực làng xóm hiện có; khu cảnh quan kênh, rạch, ao hồ tự nhiên kết nối với công viên đô thị ở núi Thoong.

Công viên trung tâm của đô thị sẽ phát triển tại khu vực núi Thoong, hệ thống cây xanh mặt nước được tổ chức kết hợp với chức năng thoát lũ rừng ngang, lũ sông Bùi trên cơ sở mở rộng kênh Văn Sơn và sông Bến Gò.

Quy hoạch cũng hướng tới mục tiêu phát triển cụm trường đại học phục vụ định hướng chuyển các cơ sở giáo dục đào tạo ra khỏi đô thị trung tâm, hỗ trợ trung tâm đào tạo Hòa Lạc. Công nghiệp sẽ tập trung phát triển các ngành nghề sản xuất sạch, công nghệ cao, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Vũ Liên