Thời gian qua, trên địa bàn Hà Nội nói chung và huyện Chương Mỹ nói riêng thường xuất hiện tình trạng đốt rác thải gây ô nhiễm môi trường. Thậm chí, nhiều vụ cháy đã lan sang nhà dân khiến lực lượng chữa cháy phải mất rất nhiều công sức dập lửa.

Tình trạng tập kết phế thải, bãi rác thải tại gần một số công trường xây dựng, bãi đất hoang chưa sử dụng đã phổ biến. Các phế thải, vật liệu, cốp pha chất đống để năm này qua năm khác không dọn dẹp, xử lý. Cùng với đó là những khu nhà “ổ chuột” trở thành điểm tập kết và xả thải lâu ngày, rác chất đống và họ tiêu huỷ bằng cách cho mồi lửa. Do đốt xong không kiểm soát dẫn đến lửa cháy âm ỉ gây cháy lan vào nhà dân.

Liên tiếp trong các ngày gần đây, Đội Cảnh sát PCCC&CNCH Công an huyện Chương Mỹ nhận được tin báo cháy tại bãi rác xã Quảng Bị vào hồi 23h55 ngày 17/02/2023. Đến ngày 01/3/2023 vào hồi 21h02 nhận được tin báo cháy tại bãi rác thị trấn Chúc Sơn. Khi nhận được thông tin cháy, lực lượng chữa cháy Công an huyện Chương Mỹ đã phải huy động toàn bộ xe chữa cháy và lực lượng CBCS hiện có đến làm nhiệm vụ trong nhiều giờ đồng hồ mới có thể dập tắt được đám cháy.

Lực lượng chữa cháy chủ động dập tắt đám cháy tại bãi rác không để cháy lan gây hậu quả nghiêm trọng

Trong thực tế, tình trạng đốt cỏ, đốt rác bừa bãi, không kiểm soát, đang diễn ra khá phổ biến, đe dọa sự an toàn của các khu dân cư, cơ sở sản xuất, kinh doanh. Tại các khu dân cư, việc người dân tự ý xử lý rác thải bằng cách đốt, thiêu hủy rác là rất phổ biến. Theo kết quả điều tra nguyên nhân vụ cháy của lực lượng Cảnh sát PCCC&CNCH Công an huyện Chương Mỹ, ở những khu vực trống như bãi đất, đất dự án, đất nông nghiệp để hoang, dọc bờ đê… là những nơi thường xuyên xảy ra việc đốt rác, đốt cỏ bữa bãi. Khi xảy ra cháy, nếu không được phát hiện kịp thời sẽ gây hậu quả nghiêm trọng về tính mạng, tài sản, môi trường, sức khỏe cộng đồng, tình hình an ninh trật tự và an toàn xã hội. Việc tự ý đốt rác thải, đốt cỏ là rất nguy hiểm khi người dân không ý thức hết được quy trình phòng cháy chữa cháy, có thể dẫn đến mất kiểm soát ngọn lửa và gây ra những hậu quả đáng tiếc. Bởi chỉ vì một phút bất cẩn trong việc đốt rác, đốt cỏ dưới nắng nóng, nhất là trong mùa hanh khô, sẽ gây ra những hậu quả khôn lường.

Huyện Chương Mỹ là địa phương có rừng, nên nguy cơ xảy ra cháy rừng từ việc đốt rác có thể gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng. Năm 2019, tại Hà Tĩnh đã xảy ra vụ cháy rừng tại huyện Nghi Xuân mà nguyên nhân từ việc đốt rác tùy tiện. Vụ cháy đã thiêu hủy hoàn toàn khoảng 50ha rừng thông phòng hộ là bài học đắt giá về sự bất cẩn trong việc sử dụng lửa tại các khu vực có nguy cơ cháy rừng cao.

Thực tế tại nhiều địa phương trong cả nước, tình trạng người dân đốt cỏ, đốt rác bừa bãi, hút thuốc lá bừa bãi, vi phạm các quy định về phòng cháy chữa cháy vẫn đang diễn ra khá phổ biến, đe dọa sự an toàn của các khu dân cư, rừng phòng hộ, các đơn vị, doanh nghiệp. Hiện tượng đốt rác không đúng quy định tạo ra khói bụi, gây ảnh hưởng tới môi trường sống, sức khỏe và khiến người dân hoang mang. Trường hợp lượng rác đốt lớn sẽ làm giảm tầm quan sát của người tham gia giao thông. Đám cháy do đốt rác nếu không kiểm soát và xử lý kịp thời, để cháy lan dễ phát sinh thành vụ việc lớn. Người đốt rác mà để xảy ra cháy gây thiệt hại nghiêm trọng đến tính mạng và tài sản của cá nhân, tổ chức thì tùy theo mức độ thiệt hại mà có thể bị xử lý hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự.

Theo quy định tại Điều 51, Nghị định 144/2021/NĐ-CP Quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội; phòng cháy và chữa cháy; cứu nạn, cứu hộ; phòng, chống bạo lực gia đình, trong đó, áp dụng với hành vi vi phạm quy định an toàn về phòng cháy và chữa cháy để xảy ra cháy, nổ. Cụ thể:

1. Phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 100.000 đồng đến 300.000 đồng đối với hành vi vi phạm quy định an toàn về phòng cháy và chữa cháy để xảy ra cháy, nổ gây thiệt hại về tài sản dưới 20.000.000 đồng.

2. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm quy định an toàn phòng cháy và chữa cháy để xảy ra cháy, nổ gây thiệt hại về tài sản từ 20.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng.

3. Phạt tiền từ 3.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với hành vi vi phạm quy định an toàn phòng cháy và chữa cháy để xảy ra cháy, nổ gây thiệt hại về tài sản từ 50.000.000 đồng đến dưới 100.000.000 đồng.

4. Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong những hành vi sau đây:

a) Vi phạm quy định an toàn phòng cháy và chữa cháy để xảy ra cháy, nổ mà gây thiệt hại về tài sản trên 100.000.000 đồng;

b) Vi phạm quy định về phòng cháy và chữa cháy gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 01 người mà tỷ lệ tổn thương cơ thể dưới 61%;

c) Vi phạm quy định về phòng cháy và chữa cháy gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của 02 người trở lên mà tổng tỷ lệ tổn thương cơ thể của những người này dưới 61%.

5. Biện pháp khắc phục hậu quả:

Buộc chi trả toàn bộ chi phí khám bệnh, chữa bệnh đối với hành vi vi phạm quy định tại các điểm b và c khoản 4 Điều 51.

Ngoài ra, việc đốt rác gây hậu quả nghiêm trọng còn bị xử lý hình sự, nên người dân cần biết và thực hiện nghiêm quy định pháp luật về PCCC.

Để đảm bảo an toàn PCCC và vệ sinh môi trường, Công an huyện Chương Mỹ khuyến cáo người dân thực hiện tốt việc đổ rác đúng nơi quy định, không vứt rác thải bừa bãi; các rác thải là nguồn nhiệt có nguy cơ phát sinh cháy như than tổ ong, than hoa, tro vàng mã còn tàn lửa… cần được tưới nước để không còn nguồn nhiệt có thể gây cháy tại nơi tập kết rác. Không được tự ý đốt cỏ, đốt rác kể cả trong khuôn viên của gia đình. Trường hợp đặc biệt khi cần đốt cỏ, đốt rác phải bố trí ở không gian trống trải, thông thoáng trong điều kiện không có gió, có biện pháp đề phòng cháy lan; cử người trông coi ngọn lửa và chuẩn bị phương tiện chữa cháy đi kèm (bình chữa cháy, xô nước…) trong suốt quá trình cháy, dập tàn tro khi kết thúc.

Khi phát hiện ra người có hành vi đốt cỏ, đốt rác cần báo ngay cho chính quyền địa phương nơi gần nhất để xử phạt vi phạm hành chính hoặc truy cứu trách nhiệm hình sự, đồng thời báo ngay cho lực lượng chữa cháy nơi gần nhất nếu đám cháy có nguy cơ gây cháy lan ảnh hưởng đến cơ quan, doanh nghiệp, hộ gia đình.

Tuấn Anh – Vũ Liên